Nedenleri öyle herkes tarafından kolaylıkla kavranıp açıklanamaz olan şeylerin, örneğin sanatta yenilikçi bir eserin ve felsefede karmaşık bir düşünce ya da savın karşısında tüm Batı toplumlarında ve tüm Doğu toplumlarında iki tür insan görürsünüz...
Bunlardan bir grup bu yeni şeyi anlamadıkları halde/için tümüyle reddeder.
Diğer grupsa, onu anlamadıkları halde/için anlamadıkları fark edilmesin diye anlamış gibi yaparak körü körüne ona kutsiyet atfeder.
Bu durumu fark eden kimi yeteneksiz, ama zeki girişimciler, ikinci türü istismar eder; yeteneksiz ve bilgisiz olduğu halde kamerasıyla, fırçasıyla, kalemiyle saçma-sapan bir şeyler çiziktirir. Resim galerisi, fotoğraf sergisi, felsefe kulübü saçmalıklarını sinema, roman, yontu diye kabul etmenizi temenni eder...
Bu, maalesef keskin bir gerçek...
Örneğin, yapılamamış, olmamış, hatta film dili bilinmedeği için öyle çekilmiş filmler vardır. Öyle romanlar da vardır, öyle resimler de... Estetik beğeni düzeyinden/bilgisinden kuşkusu olmayanlar bile o eser karşısında bir durur, bakar, etrafında bir döner, sağından solundan bakar, bir kez de arkasına gelince şöyle bir durur tekrar bakar! Bu nedir böyle? Şaşırtıcı! Devasa bir kedi midir ,bu, yoksa minnacık bir vaşak mı? Karar veremez. Aklına yatmaz...
Bazen de gerçekten alışılmışın dışında harikulade bir filmle, öyle bir resimle, eşsiz bir romanla karşınıza çıkar kimileri... Kolay kabullenilir şeyler değildir.
Neler olup bittiğiyle başa çıkamayanlar ya bu yenilikleri tümden reddeder ya da 'ben anlamadım, ama estetik beğeni düzeyinden kuşku duyulamayacak kişiler beğendiğine göre vardır bu eserde bir hikmet' diye kafasından geçirerek (kafadan bir şeyi geçirmek 'düşünce' değildir, çünkü 'düşünce' sistematiktir bir bağlılayımdır); hiç anlamadığı bu yeni 'şey' hakkında felsefeler yapmaya başlar.
Sanatta ve düşüncede sıradışı olan ile 'sıradışı süsü verilen' kalkışmalara kuşkuyla bakmak, aklı ve bilgi birikimi yeterli her insanın hakkıdır.
Cengis T.Asiltürk