Son seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP)ve millet ittifakının tüm çabalarına rağmen çıkan sonuçların ağır bir yenilgi gibi algılanmasıyla, bunu da malum merkezlerin ve trollerin körükleme çabaları nedeniyle hem CHP’de hem millet ittifakı partileri içinde çeşitli toksik yorum ve değerlendirmeler yapılabiliyor. Öncelikle şu temel saptamayı yapmamız gerekiyor. Diğer seçimler gibi bu seçimlerde, iki siyasi parti veya ittifaklar arasında demokratik ve eşit bir yarış olarak geçmedi. Bir tarafta bütün devlet gücü ve olanakları kullanılarak tarafsızlık, eşitlik ve meşruluk ilkesine uyulmadan , seçimlerin son haftası içinde ‘sahte montaj video ve basılı broşürler ile iftiralar yapılarak’ ve de aynı anda tarafsızlık yemini etmiş devlet görevlilerinin devlet gücünü ve olanaklarını kullanarak propaganda yaptı. Bu durumun çok etkili olduğu ve bugünkü sonucu belirlediği düşüncesindeyim.
Çünkü; cumhur ittifakının tüm eylem ve söylemleri 2-3 gün içinde Türkiye’nin ve dünyanın her yerine 30 kanal ve TRT ve ayrıca büyükelçiler devlet kuruluşları camiler, tarikatlar ile seçmenlere ulaşırken, millet ittifakının söylemleri sınırlı kanallar ve sosyal medya olanakları ile kısıtlı kaldı. Bu nedenle millet ittifakının söylem ve vaadleri seçmenlere hem coğrafi olarak hem de süre olarak zamanında ulaşamadı veya geç ulaştı.
Öte yandan 14 Mayıs 2023 seçim sürecinde değişen seçmen sayılarındaki bazı soruların açıklığa kavuşturulmanası da seçmenlerde hala giderilmeyen bir kuşkudur. Ancak cumhur ittifakının etik ve meşru olmayan bu yöntemleri ile seçim kazanmasına rağmen, ilk turda seçimi tüm devlet olanaklarına rağmen kazanamaması, aslında bir güven erozyonunun da başladığını gösteriyor.
Kanaatimce, iktidardaki AKP için gelecek günlerde, kendi ekonomik tercihlerinin sonucu olan ekonomik koşullar ve sıkışmışlıkta da dikkate alındığında , tüm algı ve erteleme operasyonlarına rağmen tek parti iktidarının Zirve’den aşağı kayışı başlamıştır.
CHP ülkemizin kurucu ve köklü en önemli partisidir. Ülkemizin esenliğe çıkması için, muhalefette veya iktidarda olsun bundan sonra CHP’nin heyecan veren YENİ KADRO, YENİ SÖYLEM (SiYASAL ÇİZGİ) ve HALKÇI BİR PROGRAMLA yapısal sorunlarını çözmesi ve güncellenmesi gerekiyor. İlçe ve il kurultaylarında bu siyasal çerçeve içinde yapılacak tartışma ve kararlarla önümüzdeki yerel seçimlerin kazanılması için çaba gösterilmesi zorunlu hale gelmiştir.
Öte yandan ülkemizde yasal siyasi partilerden, kendi içinde sistematik olarak yerellerde en küçük birimlerden başlayarak belirlenmiş gündemle toplanarak ve tartışarak öz değerlendirme ve karar alma süreçlerini KURULTAY olarak tanımlayan tek parti CHP’dır.
Çünkü kurultaylar, içerik ve katılım olarak Orta Asya’dan beri Türklerde bilinen ve uygulanan gelenektir.
Orhun Yazıtlarından anlıyoruz ki kurultaylarda milleti (Budun’u) oluşturan boyları ve aileleri temsil edenlerin ileri gelenleri ve Aksaçlılar, KAĞAN’ın (kabul edilen lider) çağrısıyla belirlenen gün ve yerde zaman zaman toplanıp, çeşitli iç ve dış sorunlarını görüşürler ve Kağanlar kurultaylarda buduna bir çeşit özeleştiri yaparlardı.
Özellikle Aksaçlılar olarak tanımlanan deneyimli büyüklerin konuşmaları kurultay boyunca dikkatle dinlenir ve her zaman sonuç ve karar sürecinde etkili olurdu. Bu geleneğin zaman zaman CHP’de de bugün de sürdürüldüğünü görüyoruz.
Önümüzdeki kongre sürecinde de CHP’de daha önce görev yapmış genel başkanlar ve il başkanları önümüzdeki sürece ilişkin görüşlerini açıklıyorlar.
Bu günlerde bu geleneğin en bariz örneği CHP’de her kademede görev yapmış genel başkanlardan Sayın Murat Karayalçın’ın ilçe ve il vede büyük kurultay ( en son Parti Meclisinin seçildiği) süreçlerine ilişkin somut önerilerini önceden bizzat CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile görüşmesi ve kamuoyuyla görüşlerini şeffaf bir şekilde paylaşmasıdır.
Temmuz ayında tabandan başlayarak, Ekim ve Kasım aylarında büyük kurultayla bitecek bu süreçte tüm eski yöneticiler görüşlerini paylaşmalıdırlar.
Çünkü yerel seçimlerden önce yapılacak kongre ve kurultayların verimli sonuçlanması için bu deneyim sahibi önceki dönem yöneticilerden gelen öneriler çok değerlidir.
Parti Genel Merkezi tarafından tüm bu görüş ve önerileri dikkate alarak ve değerlendirmesi gerektiği düşüncesindeyim.
14 ve 28 Mayıs seçimlerinden sonra CHP tabanında başlayan öfke ve tartışmalar ile sosyal medya giderek yoğunlaşıyor. Ancak bu tartışmaların daha çok liderlik ve kadro bazında yapıldığı için sanki kişilerin değişmesi ile sorunların düzelebileceği gibi bir algı ya dayanıyor. Bu nedenle başlayan ve güven kaybını derinleştiren mevcut parti içi post kavgası tartışmalarının kongre süreçlerinde olumlu bir yöne evrilmesi, kanımca bu haliyle mümkün değildir. Özellikle parti içinde kişilere yönelik sosyal medyada linç kültürünü de çok yanlış buluyorum. Oluşan değişim potansiyel enerjisinin yanlış yerlerde ve polemiklere harcanıyor. Bu enerjinin doğru mecralara kanalize edilmesi gerekiyor.Kişilere indirgenen bir tartışmalardan olumlu bir sonuç çıkması mümkün değildir. Bu nedenle tüm CHP’lilerin bir an evvel bu toksik tartışma ortamından çıkarak öze ve süreçlerin usulüne ilişkin tartışma evresine geçmesi gerekiyor.
CHP’deki sorunların çok önemli bir bölümü, Sayın Karayalçın’ın da ifade ettiği gibi çok köklü yapısal sorunlardan oluşmaktadır.
Bende, önümüzdeki CHP Kongre ve kurultay sürecinin verimli ve halka güven sonuçlarla tamamlanabilmesi için CHP nin her kademe yetkililerine ve üyelerine aşağıdaki dört ana konuda kongre ve kurultay planlaması ve hazırlanması ve uygulamaya geçirilmesini öneriyorum.
SİYASAL ÇİZGİNİN TARTIŞILMASI
GÜNDEM OLMALIDIR.
CHP’nin son seçimler öncesi daha geniş bir ittifakla muhalefeti toparlayarak seçime girme çabaları, CHP’nin 100 yıldır savunduğu Atatürk Devrim ve ilkeleri ile çelişen protokollere imza atmasına rağmen maalesef olumlu sonuçlanmamıştır. Tabanda ittifakın hep ödün veren taraf olduğu izlenimi doğmuştur.
İzlenen bu çizgi değişikliği ve strateji parti tabanında yeterince tartışılmadığı ve taban bu sürece dahil edilmediği için parti yönetimi bugün çok sert biçimde eleştirilmektedir. Geçmişte ikinci Dünya Savaşı sonrası İsmet İnönü’nün de sağdan gelen eleştirileri önleyebilmek için verdiği bazı ödünler bir sonuç vermemiş olup, bugün bile eleştirilmektedir.Bu deneyimden de yeterince yararlanılmadığı düşüncesindeyim.
Halkımızın, söylenenlerin sahiciliğine çok dikkat ettiği bir gerçektir. Millet ittifakı oluşturma sürecinde aşınan siyasal çizgisi tekrar onarılmalıdır. Kökeni Kuvvai Milliye örgütlenmesine ve Sivas kongresine dayanan, CHP’nin Atatürk devrim ve ilkeleri esasında oluşmuş , anayasanın ilk dört maddesinde tanımlanan dışarıda YURTTA BARIŞ, DÜNYADA BARIŞ ve TAM BAĞIMSIZLIK TEMELİNDE , içeride ÜNİTER, LAİK, DEMOKRATİK, SOSYAL BİR DEVLET OLMA Anayasal çerçevesinde Siyasal çizgisi yeniden tanımlanmalıdır. Bu ideolojik çizginin halkla yeniden nasıl buluşturulacağının da tartışılması kanımca çok önemlidir. Öte yandan, sandık güvenliği konusu da ayrı bir başlıkta mutlaka tartışılıp yeniden ele alınmalıdır.
ÜYELERLE VE ÇARŞAF LİSTEYLE ÖN SEÇİM YAPILMASI
Sayın Kılıçdaroğlu’nun 2010 yılında seçildiği kurultaydan önce en önemli vaatlerinden biri olan çarşaf liste ile seçimleri yapılması tüzük maddesi olarak değiştirilmiştir. Ancak bu maddede ‘çarşaf liste esastır’ denilmesine rağmen, devamında blok liste önergesi genel kurul tarafından kabul edildiği takdirde uygulanır denilmektedir.
Çoğunlukla da il ve ilçe kongrelerinin başında verilen blok liste önergeleriyle çarşaf liste usulü seçimler uygulanmamaktadır.
Bu nedenle önümüzdeki seçimlerde tüm il ve ilçe kongreleri nde seçimlerin çarşaf listeyle yapılabilmesini sağlayacak önlemler alınmalıdır. Böylelikle örgütte karşılığı olan her üyenin ilçe ve il organlarına seçilebilmesine fırsat verilmelidir.. Blok listeler, yönetimlerin genellikle tek adam uygulamasına dönüşmektedir. İlçe ve il kurultaylarında çoğunlukla ,blok liste karar alındıktan sonra ilçe ve il organlarına aday olmak isteyen partililer, başkan adaylarının peşinde koşturmakta ve bu nedenle seçimlerde liyakat değil, sadakat öncelikli olmaktadır.
Önümüzdeki ilçe ve il kurultay süreçlerinde, tüm seçimlerin tüm üyelerle sandık konularak seçim yapılacak şekilde kongrelerin planlanması ve tamamlanması önemlidir. Bu şekilde tabanın görüşleri yansıyacak ve örgütlerde heyecan artacaktır. Bir somut örnek olarak, Mustafa Kemal’in 5 Ağustos 1920’de Pozantı Kongresine bizzat katılarak Müdafai Hukuk ve Kuvvai Milliye yerel direniş örgütlerinin liderlerini sandık koyarak seçtirmesi ve bu yöntemi savaş koşullarında uygulaması çok önemlidir. Bu nedenle içinden geçtiğimiz bu süreçte demokratik yöntemlere sahip çıkarak önce CHP tabanında umut ve heyecan yaratılması gerekiyor. Üyelerle ön seçimin çok zaman alacağı düşünülse de içinde bulunduğumuz dijital çağda aşağıda önericeğim şekilde alınacak önlemlerle güvenilir biçimde ve çok kısa sürede tamamlanabilir. Mevcut koşullarda CHP’de delege sistemi ile bir günde kurultaylarla seçimleri yapılması ise çok sorunludur.
YENİ BİR ÖNERİ: DİJİTAL DEMOKRASİYE GEÇİŞ VE CHP CEP MOBİL UYGULAMASI
İçinde bulunduğumuz bilişim çağında özellikle Pandemi den sonra bilişim konusunda çok büyük ilerlemeler kaydedildi. CHP üyelerinin ve delegeleri seçimlerde artık kağıt kullanmadan, saatlerce oy kuyruğunda beklemeden veya oy sayımı yapmadan seçimleri gerçekleştirebilme olanağı vardır. Bunun için CHP genel merkezinin bilişim sorunlarının çok kısa zamanda CHP üyeleri için bir seçim modülünün yeralacağı CHP cep mobil uygulaması hazırlaması mümkündür. Bu bu uygulamayı akıllı telefonlarına CHP üyeleri indirerek mekan bağımlılığı olmadan her yerden belirlenen süreler içinde ilgili kurultay süreçlerinde oylarını kullanabilirler. Bu yöntemle mobil telefonlar üzerinden verilecek şifrelerle tüm üyeler aday ve diğer tercihlerini gizli ve güvenli bir şekilde yapabilirler. Böylelikle oy sayımları da çok kısa zamanda sonuçlandırılabilir. Bunun için ilçe ve il merkezlerinde oy sayımları şeffaf bir şekilde belirlenmiş internet siteleri üzerinden (gerekirse hakim nezaretinde) komisyonlar kurulup güvenli bir şekilde gerçekleştirebilirler. Böylelikle hem ülkemizde hem Dünya’da dijital demokrasinin önemli bir örneğini hayata geçirebilirler. Bu tür uygulamalar, parti tabanında da hem güven hem de heyecan yaratacaktır. CHP nin bugünkü teknolojik birikimi ile ve genel merkez ve ilçe/ilerdeki bilişim uzmanlarıyla cep mobil üzerinden aday seçim modüllerinin uygulamaya geçirilmesi çok zor olmayacağına inanıyorum.
YEREL KURULTAYLAR EN AZ İKİ, BÜYÜK KURULTAY ÜÇGÜN PLANLANMALIDIR.
CHP bugün çok önemli ve bıçak sırtında bir süreçten geçmektedir. Bu nedenle ilçe ve il kurultaylarının seçimli olarak bir gün içinde ve delege sistemi ile yapılması, tartışmaların verimli bir şekilde tüketilmesine kesinlikle yeterli olmayacak ve gerginliklere neden olacaktır. Partililer ve seçmenlerde bu süreçte yerel seçimlere motivasyonlarını kaybedebileceklerdir. Çünkü bugünkü gündem de ağırlaşan konuları bir gün içinde tartışmaya asla zaman yeterli değildir. Çünkü, genellikle saat 10:00’da başlaması planlanan genel Kurullar öğlene kadar, divan seçimi ile gelen konukların, milletvekillerinin ve genel merkez yöneticilerinin konuşması ile geçmektedir. Öğle yemeği arasından sonra da genellikle saat 17:00’de seçim maddesine geçilmesi planlanır. Arada kalan sürede yeterli konuşma vakti kalmamaktadır. Söz almak iisteyen üyelerin 3 dakika veya maksimum 5 dakika içinde konuşması istenecek, böylelikle gündemler yeterince tartışılmadan seçimler yapılıp ve bitirilecektir. Özellikle blok liste isteyen yönetimler , bir günlük planlamaları benimserler. Çünkü, bir günlük planlama da verilen blok liste önergeleri zaman baskısı altında hem kolaylıkla kabul ettirilir. Bunun nedeni, seçim salonlarına uzak mahallerden gelen üyeler bir an evvel seçimlerin yapılıp dönmek isterler. Böylelikle Kurultaylar sadece blok listeyle seçime indirgenmiş vede tartışmaların çok uzamadan bitirilmesi sağlanmış olur. Böylelikle asıl meseleleri tartışmaya zaman kalmaz. Bu nedenle CHP yönetim ve üyeleri CHP’nin gerçekten toplumda heyecan yaratacak bir parti olmasını istiyorlarsa, bu tartışmalara yeterli zaman ayırarak tüketilmesine ve tabanda sevilen güvenilen adayların parti organlarına seçilmesine olanak verilmesi kanımca çok önemlidir. Bunun için CHP üyeleri, ilçe ve il kongrelerinin iki gün planlanması birinci gün ve ikinci gün öğleye kadar tartışmalara yeterli zaman ayrılması, ikinci gün öğleden sonra seçimlere geçilmesini yönetimlerden talep etmelidirler.
Genel kuraldır. Tüm süreçlerde ve tartışmalarda izlenecek ‘yöntem ve usuller’ her zaman esası belirler. Bu nedenle buradan önceki dönemlerde il başkan yardımcılığı ve eğitim sekreterliği görevi yapmış bir parti üyesi olarak, tüm genel merkez ve ilçe ve il yönetimlerinden bu önerilerimin dikkate alınmasını ben de öneriyor ve talep ediyorum.
Serdar Erkan
1306.2023
