Köle ne yapar?
Efendisine sorgulamadan hizmet eder. Onun için yaşamını devam ettirmek önemlidir; sadece yeme, içme, evlenme ve çocuk yapmaktan ibaret olan yaşamını devam ettirmek...
Tarım toplumunda üretim, tamamen kölelerin bilek gücüne dayalıydı. Afrika-Amerika-Avrupa üçgeninde, bedenlerine zorla el konulan 20 milyon kölenin sağladığı aşırı kâr, Sanayi Devrimi’nin en büyük finansörü oldu. Bu ticaret üçgeninde biriken sermaye, Sanayi Devrimi’ni tetikledi.
19.yy’dan itibaren kölelik sistemi sona ererken bu kez sanayi köleleri yani işçi sınıfı ortaya çıkmaya başladı.
Bu yeni tip ücretli kölelerin özgürlük alanı biraz genişliyordu ama bu ücret, işçilerin kendilerini üretime hazırlayacak seviyenin üzerine çıkmamalıydı.
Böylece işçiler, elde ettikleri ücretler ile geçinemeyeceklerdi. Birikim yapamadan, özgürlük alanı biraz genişlemiş olarak köleliğe devam edeceklerdi.
Sosyal güvenlik, emeklilik, sendika hakkı olmadan, günlük 15-16 saate kadar çalıştırılan ücretli kölelerden de çok paralar kazandı patronları. Fakat her şey yolunda giderken işler karışmaya başladı.
Patronların kâr hırsı, işçileri o kadar yoksullaştırdı ki büyük kitlelerin satın alma gücü çok düştü. Üretilen mallar stoklarda şişmeye başladı.
Fabrikalar zarar edince işten çıkarmalar başladı, bu ise satın alma gücünü daha da düşürdü, stoklar daha da şişti.
Beyaz işçiler, siyah kölelerden tek farklarının efendilerini seçme özgürlüğü olduğunu biraz geç anladılar ama sonunda anladılar.
Kriz, ekonomik sistemin yanında siyasal sistemi de sarsmaya başladı. Birçok Avrupa ülkesinde işçi hareketleri dalga dalga yükselirken Rusya’da işçiler iktidarı ele geçirdiler.
Kaçınılmaz son: Büyük Buhran!.. 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı...
50 milyon insanın işsiz kaldığı, bankacılık sisteminin iflas ettiği,
dünyanın gördüğü en büyük eknomik kriz...
Kapitalizm, acilen bu krizi aşmalıydı.
Tüketim talebini arttıran, işsizliği azaltan ve bunu garanti altında tutan yeni bir sistem bulunmalıydı.
İşsizliği yok etmek için devlet, fabrikalar kurmalıydı.
İşsizlik sigortası, işsizlik yardımı...
Emeklilik hakkı...
Emeklilik yaşının kısaltılması...
Sosyal güvenlik sistemi...
Parasız eğitim ve sağlık...
Yani SOSYAL DEVLET!..
Peki bu yeni sistem nasıl finanse edilecekti?
Patronlardan alınacak yüksek vergilerle!..
Bu sistemin devamlılığı nasıl sağlanacaktı?
“Sistem”i tehdit etmeyen, “sistem içi” sendikalarla...
Bu yeni sistemde işçi hakları tüm dünyada iyileşti. Gelir dağılımı dengelenmeye başladı. Yasalar emeği koruyordu.
***
1970’lere gelindiğinde yeniden bir ekonomik kriz baş gösterdi.
Sermayeden alınan yüksek vergiler ve “sosyal devlet”in giderleri patronların kâr oranlarını düşürmeye başladı.
Acilen patronların vergileri azaltılırken işçilerin ücretleri düşürülmeliydi.
Yeterli mi? Hayır!..
Eğitime, sağlığa ayrılan pay azaltılmalı!..
Emeklilik yaşı uzatılmalı!..
İşsizlik sigortası vb sosyal giderler de azaltılmalıydı.
Bunları başarabilmek için güçlü sendikalar zayıflatılmalı, 'SOSYAL DEVLET' geriletilmeliydi.
Gelişmiş ülkelerde, sosyal devleti geriletmek için yasalar değiştirilmeliydi ama öncesinde kamuoyunu hazırlamak için medyanın desteğiyle ideolojik bir kampanya başlatıldı.
Az gelişmiş ülkelerde ise sorun daha kolay aşıldı.
Sam Amca'nın desteklediği darbelerle doğrudan anayasalar değiştirildi.
Vergi yükü sermayenin değil geniş kitlelerin sırtına yüklendi.
İşsizlik sigortası, işsizlik yardımı azaltıldı. Emeklilik yaşı uzatıldı, maaşlar geriledi.
Eğitim, sağlık gibi kamu hizmetleri paralı hale getirildi.
Sermayeye kaynak transferi için devletlerin elindeki fabrikalar özelleştirildi.
Sonuç:
Patronların cebindeki para artarken işçilerin cebindeki para azaldı.
Bu da yine toplam tüketimin azalmasına yol açtı. Yani 2008 Krizi...
***
Son 80 yılda üçüncü krizini yaşayan kapitalizm, bu krizden çıkabilmek için yeniden 'SOSYAL DEVLET'e dönemezdi çünkü kârını paylaşmak istemiyordu.
Çözüm?
Çözüm çok eski bir reçeteyle gelecekti.
Dünyanın 'Kuzey' ve 'Batı' ülkeleri, 'Doğu' ve 'Güney'in kaynaklarını daha fazla yağmalayacak, bu şekilde kârları azalmadan kendi ekonomileri canlanacaktı.
Bunun için uzak coğrafyalarda küçük ölçekli, yerel savaşlar çıkarılmalıydı.
Afrika'da, Orta Doğu'da, Asya'da akacak oluk oluk kan, daha fazla dolar demekti.
***
İkinci bir çözüm yolu da toplumlara 'tüketim kültürü'nü aşılamak...
İnsanlara farkına varmadan kredi kartları ve 10-15 yıllık kredilerle, gelecekte kazanıp kazanmayacağı garanti olmayan gelirlerini bugünden harcatmak...
Sonra da bu borcu ödeyebilmesi için bu insanları yıllarca 'köle' gibi çalıştırmak...
'Kölelik' eskiden yasaldı ama bugün değil.
Zaten yasa dediğin, 'sınıflar arasındaki güç dengesine göre varılmış bir uzlaşma' değil midir ki?
İşte o güç dengesi belirler her şeyi...
Evet bugün kölelik düzeni yok, özgürce(!) yaşayan KREDİ KÖLELERİ var.
