SERDAR ERKAN


BİR MERSİN MARKASI : MÜFİDE İLHAN

7 Ocak 1946 yılında kurulan Demokrat Partiye(DP) Celal BAYAR’ın şahsi isteği ile girer.1950 yılı yerel seçimleri öncesi Demokrat Parti(DP) den politikaya girişini şöyle anlatacaktır. “ 40 Yaşında 7 Çocuk anası bir kadın olarak Cum


                    BİR MERSİN MARKASI : MÜFİDE İLHAN

     Aslında o beklide tüm İslam coğrafyasının bir markası…Türkiye’nin ilk seçilmiş kadın belediye başkanı… ve Türkiye Cumhuriyetinin ilk Genel Kurmay Başkanlarından Mareşal Fevzi ÇAKMAK’ın yeğeni, Dr. Faruk İLHAN’ın eşi…

      7 Ocak 1946 yılında kurulan Demokrat Partiye(DP) Celal BAYAR’ın şahsi isteği ile girer.1950 yılı yerel seçimleri öncesi Demokrat Parti(DP) den politikaya girişini şöyle anlatacaktır. “ 40 Yaşında 7 Çocuk anası bir kadın olarak Cumhuriyetin kalkınmasında faydalı olacağıma inandığım için siyasete atıldım.

      Hepimizin işin bir ucundan tutması gerekiyordu.Ben DP ‘ne “söz milletin” sloganına inanarak girdim.Celal BAYAR başta olmak üzere parti yetkilileri Türkiye’yi kalkındıracaklarını ve bu hamlenin içinde beni de görmek istediklerini belirttiler” 1950 Eylül ayında yapılan yerel seçimleri sırasında yaptığı parti toplantıları ve mitinglerdeki etkili konuşma ve çalışmaları ile bir anda yıldızı parlar.

      Civar illerdeki siyasi toplantı ve mitinglere de çağrılır. Ona “ÇUKUROVA FATİHİ “ ünvanı verilir.Yerel seçimde Mersin’de liste başı olarak Belediye Meclisine girer. 27 üyeden katılan 25 üye arasında yapılan gizli oylama sonucu Türkiye’nin “ilk kadın belediye başkanı” seçilir.

     Avrupa ve Dünya’da çok yankı yapar, İngiltere Kraliçesinin davetiyle, İngiltere’ye gider ve belediyecilikle ilgili incelemeler yapar. Amerikalı bir gazetecinin şu sorusuna, günümüze de ışık tutan verdiği yanıt onun ne kadar büyük bir vizyon sahibi olduğunu göstermektedir. “Şuna inanıyorum ki; Dünya’yı kadınlar idare ederse Dünya daha yeşil ve mutlu olacaktır”.

     Müfide İLHAN, Atatürkçü, Cumhuriyetçi, halkçı, demokrat ve her yönü ile çağdaş bir belediye başkanı olur.Mersin o yıllarda 36.000 nüfuslu ,İstanbul’u aratmayacak bir yaşantı içindedir. Giyim kuşamları, medeni davranışları , özellikle kadınlar açısından güzel ve temiz bir Akdeniz kentidir.Ancak bir çok eksiklikleri de vardır, ilk yaptığı işlerden biri mezbahane açmak olur. Mersin’in o yıllardaki sorunları, içme suyu, sağlıklı yiyecek satışı içinçaba gösterir.

    Fırınlar’ı sahsen denetler. Şehir oteli olarak yapılan Bugünkü belediye binasının(altı Akkahve) yarım kalan inşaatının bitmesi için çaba gösterir. O yıllarda kent ekonomisi tarım ve ticarete dayanmakta, az sayıda fabrika vardır. Mersin’in modern bir limanı yoktur, fırtınalı havalarda yükleme boşaltma yapılamamaktadır.

    Bir gün çıkan büyük bir fırtına, o günkü limanda büyük hasar yapar, kentin baskın kimliği olan liman konusunda , öngörülü davranarak , bir heyetle Ankara’ya gider. Çabaları sonucunda bugünkü modern limanın fikri alt yapısını oluşturur.

     Şehrin zaman içinde genişleyeceğini düşünen Müfide İLHAN, İçel milletvekili Refik KORALTAN aracılığı ile kendi önerileri ile şehir planı yaptırır. Bu imar planında yaz aylarında çok sıcak olan Mersin’de denizden ve dağdan hava akımları düşünülerek,denize dik inen caddeleri , denize paralel olan geniş caddelerin kestiği bir plandır.

     Yıllar sonra mersin kıyılarını gezerken tansiyonu çıkar ve şunları söyleyecekti:”benim Refik KORALTAN’a çizdirdiğim şehir imar planına göre, denize sıfır parsellere,tek kat, sonrakilere iki kat olarak inşa izni verilecekti, daha yüksek binalar ve gökdelen dağın önüne yapılacaktı, bu planın amacı şehrin hava almasıydı.” Belediye olanakları içinde spor kulüplerine de yardımcı olur. 1950-1951 futbol sezonunun açılışını yapar.

     Müfide İLHAN sabahları erken saatlerde temizlik işçileriyle kenti dolaşır, yağmurlu havalarda ayağında çizme sokak, sokak dolaşıp rögar kapaklarını açtırır evlerini su basmış aileleri ziyaret eder. Bir gün belediye zabıtasının kestiği bir cezayı inceler, veznedarı çağırır, “bizim kusurlu işlerimizden dolayı yanlış kesilmiş, bu kurumun en üst düzey yöneticisi benim, benim maaşımdan kesin” der.

     MÜFİDE İLHAN BELEDİYE BAŞKANLIĞINDAN VE PARTİSİNDEN NEDEN AYRILDI?

    Ancak tüm bu çabalarına rağmen, başkanlığının ikinci yılında partisiyle bazı konularda anlaşamaz. İnandığı ve sevdiği partisinin bazı hallerde Cumhuriyet ilkelerine uymadığını görür ve huzursuz olur.Huzursuzluğu her geçen gün artar. Eşi de bu gelişmelerden rahatsızdır ve oda başkanlıktan ayrılmasını ister.

    12.12.1951 tarihinde istifası işleme konur ve ayrılır. Ama partisinden hemen istifa etmez.Çok emek verdiği partisinin çalışmalarda gördüğü aksaklıklara genel merkezin dikkatini çekmeye çalışır. O günlerde Mersin’de bazı tüccarların şaibeli ithalat ve ihracat işlerinin düzeltilmesi için sözlü ve yazılı açıklamalarına bir yanıt alamadığı için Genel Merkez ile araları açılır. İl başkanı ile birlikte 50 kişi ile birlikte partiden ayrılmaya karar verir. Daha sonra “Müstakilleri Destekleme Cemiyeti” adı ile ilk siyasi derneği kurarlar ve bir de “Mücadele” adı ile bir gazete çıkarmaya başlarlar.

             MÜFİDE İLHAN’IN ADNAN MENDERES’E TARİHİ YANITI

      Müfide İLHAN’ın 50 kişi ile partiden istifa kararından sonra “Adnan MENDERES bunu duyunca teleon edip beni aradı. Adnan Menderes bana ‘ Hanımefendi teşrif edin Ankara’ya anlaşalım’ dedi. Bende ‘vallahi biz çevredeki şerefimizi kurtardık, teklif edilecek bir pazarlık konumuz yok’ dedim. Bu sefer istifa eden il başkanı Hamdi ONGUN’u Ankara çağırdılar, o partiye geri döndü. Adnan MENDERES bana tekrar telefon açtı; ‘siz yerden göğe haklısınız.

     Göz yumun bunların usulsüz işlerine. Onlarda bizim partililerimiz’ dedi. Ben ona ;’ Adnan bey, hükümetin sebebi vucudu nedir?Yani oluşumun sebebi nedir? Kuvvete hakkı ezmek fırsatını vermek midir?’ dedim.Bizim böyle yolsuzluğa göz yummayacağımızı belirttim.” (Bknz. Müfide İLHAN , Mersin Belediyesi Kültür Yayınları-4; Kudret ÜNAL; shf.74). Müfide İLHAN sadece yapılan şaibeli işlerden değil, DP’ nin Cumhuriyetin kuruluş felsefesine aykırı uygulamalardan da rahatsızdır.

    “ Birde bizim zamanımızda ezan Türkçe okunurdu; ‘ Ey Müslümanlar! Kalkın Niyaza,koşun namaza’ sözlerinden huzur buluyordum.Dini sevmemde, ve benimde namaza başlamamda bu sözler çok etkili olmuştur.”

     Diyerek DP nin laiklik ilkesini zedeleyen tutumlardan hoşnutsuzluğunu dile getirmiştir. Birde espirili bir anısını şöyle anlatır; “parti toplantılarının birinde, herkes isteklerini sıralamaya başladı. Bir erkek partili “söz alarak ‘iki evlilik hakkı isteriz’ dedi. Bende ona ‘Şer’an hakkınız dört iken bu fedakarlık neden?’ diye sordum ve konuşmama devam ettim.”

             MÜFİDE İLHAN MERSİN’DEN UZAKLAŞTIRILIR

     Müfide İLHAN’ın çıkardığı dergi “Mücadele” Mersin’de çok ilgi görür.yazıları ve şiirleri heyecanla okunur.Her geçen gün DP ya karşı Mersin’li kitlesi artmaya başlar. Bu durumdan DPliler rahatsız olurlar ve onun Mersin’de kalmasından partilerinin çok zarar göreceklerini anlarlar. Eşi Dr. Faruk İLHAN’ın tayinini 1955 yılında İzmit devlet Hastahanesi’ne çıkartırlar.

     Müfide İLHAN ise okulların kapanmasını bekler, daha sonra da eşyalarını toplar, çocuklarıyla İzmit’e gider. O ayrıldıktan sonra kurmuş olduğu dernek ve dergi de kapanır. Orada da boş durmaz “Türk Kadınlar Birliği” İzmit şubesini kurar. !967 yılında eşini kaybeder, 1995 yılında Yenişehir Belediyesi tarafından “Müfide İlhan Parkı” nın açılışını Belediye Başkanı Adnan ÖZÇELİK ile birlikte yaparlar.

     Bu onu mutlu eder, ancak Mersin sahillerindeki , sur gibi plansız yapıları görünce çok üzülür. İstanbul’a dönünce Mersin’de yaptırdığı tahlillerin olumsuz çıkması üzerine tedavi süreci başlar ancak çok geçtir. Cumhuriyet kızı ve Türkiye’nin ilk kadın Belediye başkanlarından Müfide İLHAN’ın, ülkesi, halkı ve kadınların mücadelesi için atan kalbi, 85 yıl sonra 28 Ocak 1996 yılında Bodrum’da durur.Mersin’liler onu son yolculuğunda yalnız bırakmaz, Mersin’in önde gelen bir çok siması onu son yolculuğuna uğurlar.

      Mersinliler, adını Mersin’de açılan başka parklara ve İçel Sanat Kulübü’nde bir salona verilerek onu ölümsüz kılarlar. Bugün ondan sonra bir çok kadın, Mersin’de onun açtığı yoldan ilerleyerek; muhtarlıktan, belediye meclis üyeliğine , belediye başkan yardımcılığına, milletvekilliğine kadar görev üstlenmektedir, ancak Mersin bir daha kadın belediye başkanlığı çıkartamamıştır.

      7 çocuklu, Müfide İLHAN’ın cesareti, mücadele azmi ve her anı dolu geçen yaşam öyküsünden , belediye başkanlığı dönemindeki icraatlerinden,sadece Türkiye’deki değil , İslam coğrafyasındaki başta kadınlar olmak üzere her yurttaşımızın ders ve ilham alması gerektiğine inanıyorum. Bu yazıyı aynı zamanda şair olan Müfide İLHAN’ın bir şiiri ile tamamlayarak onu anmanın doğru olacağını düşünüyorum.

     İDEAL Bu milletin hakkını yemeyiz, yedirmeyiz, Üç günlük ömürde biz ŞEREFSİZ dedirtmeyiz, İyi, güzel ve doğruya durmadan koşacağız, Bize set çekenlerin üstünden aşacağız, Maksadımız hizmettir,değil karın doyurmak, Hak, hakikat nerededir, bu millete duyurmak, Açık alınla çıktık, gizlimiz yok milletten, Tanrı bizi korusun, yalan denen illetten, Özümüz, sözümüz bir, kuru vaat yok bizde, millete hizmet aşkı, İDEAL içimizde…

      Anısına , saygıyla… Serdar ERKAN 31.07.2019 (Bu yazı, Öğretmen Kudret ÜNAL’ın Mersin B.şehir Belediyesi Kültür Yayınları No:4 ; Müfide İLHAN adlı kitabından derlenmiştir. Bu kitabın yayınlanmasında emeği ve katkısı geçenlere teşekkürler…)

Güzel Cumhuriyet Aile Sağlığı Merkezi Törenle Açıldı

OSMANLI MİRASI 'DİŞ KİRASI' İLE FİLİSTİN'E UMUT

KIZILAY İLE RAMAZAN BEREKETİ HERYERDE

Neler oluyor!

Akça ve Yılmaz TÜED yönetimine talip!

IPARD III PROJESİNDEN TARIMA 248 MİLYON EURO HİBE

5 OCAK DEMİRSPOR KADIN FUTBOL KULÜBÜ’NDEN BAŞKAN AKAY’A ZİYARET

Galip Reha Ertekin: "Çivi çakma üzerine, Çivi çeşitleri, 6'lık, 8'lik, 10'luk ve 20'liktir. Yapacağınız işe göre tercih edilirler!!!"

SOKAKLARI DETERJANLA YIKANAN TEK İLÇE YÜREĞİR

Sinema Sanatçısı Kadir İnanır hastaneye kaldırıldı

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 30 26 1 3 48 81
2.Fenerbahçe 30 25 1 4 54 79
3.Trabzonspor 30 15 11 4 11 49
4.Beşiktaş 30 14 12 4 4 46
5.Kasımpaşa 30 12 11 7 -2 43
6.İstanbul Başakşehir 30 12 12 6 3 42
7.Rizespor 30 12 12 6 -11 42
8.Antalyaspor 30 10 9 11 2 41
9.Adana Demirspor 30 9 9 12 7 39
10.Alanyaspor 30 9 9 12 -4 39
11.Sivasspor 30 9 10 11 -7 38
12.Samsunspor 30 10 14 6 -6 36
13.Kayserispor 30 10 11 9 -7 36
14.Ankaragücü 30 7 11 12 -3 33
15.Hatayspor 30 7 11 12 -4 33
16.Konyaspor 30 7 11 12 -11 33
17.Gazişehir Gaziantep 30 8 15 7 -10 31
18.Fatih Karagümrük 30 7 14 9 -4 30
19.Pendikspor 30 7 15 8 -27 29
20.İstanbulspor 30 3 20 7 -33 13

YAZARLAR