Bayramlar, toplumsal dayanışmanın, barışın ve paylaşmanın ön plana çıktığı kutsal günlerdir. Ailelerin bir araya geldiği, küskünlerin barıştığı bu özel zamanlar, aynı zamanda hukuk düzeni içinde de çeşitli anlamlar taşır. Ancak ne yazık ki, toplumsal huzurun ve dayanışmanın simgesi olan bayramlar, bazı hukuki sorunların da gölgesinde kalabiliyor.
Özellikle boşanma süreçleri, çocuk teslimi ve kişisel ilişki kurulması gibi aile hukukunu ilgilendiren konular bayram günlerinde sıklıkla gündeme gelir. Mahkeme kararlarıyla belirlenen kişisel ilişki düzenlemeleri, çoğu zaman bayram günlerine denk gelir. Velayet hakkı kendisinde olmayan ebeveynin, çocukla bayramda görüşme hakkı bulunmaktadır. Ancak bu görüşmelerin engellenmesi, çocuğun teslim edilmemesi ya da karşılıklı hak ihlalleri, birçok aileyi bayramda dahi adliye kapısına sürüklemektedir.
Bayramlarda ayrıca iş hukuku bakımından da bazı özel hükümler geçerlidir. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışan işçilere, 4857 sayılı İş Kanunu gereğince çalıştıkları her gün için ek ücret ödenmesi zorunludur. Bu tür yükümlülüklere uymayan işverenler hem maddi hem de idari yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir. Çalışanların haklarını bilmeleri, bu gibi özel günlerde mağduriyet yaşamamaları açısından büyük önem taşır.
Ayrıca bayram dönemlerinde artış gösteren trafik yoğunluğu ve seyahatler, trafik kazalarına bağlı olarak ceza ve tazminat hukukunu da gündeme getirir. Trafik kazalarında kusur oranları, sigorta sorumlulukları ve maddi-manevi tazminat talepleri, bayram sonrası adliyelerde sıklıkla karşılaşılan dosyalar arasındadır.
Bayramlar, sadece dini ya da kültürel bir ritüel değil, aynı zamanda hukuki ilişkilerin yeniden değerlendirildiği, hakların ve yükümlülüklerin görünür hale geldiği zaman dilimleridir. Bu yüzden bayramın huzur içinde geçmesi, sadece duygusal bir temenni değil, aynı zamanda toplumsal bir sorumluluktur.
“Adaletin olmadığı yerde bayram da bayram değildir.” – Ziya Gökalp
Herkesin hukukun gölgesinde adil, sağlıklı ve huzurlu bir bayram geçirmesi dileğiyle, iyi bayramlar
Av. Duygu Sarı
2025 İstanbul