Hayatında tütün tarlası ya da tütün yetiştiren çiftçi görmemiş şehir çocukları, kolay zannediyor tütüncülüğü...
Geçen gün metroda biri, bu parayı vereceğime iki dönüm tarla alır tütün yetiştiririm, deyince 'Yapamazsın güzel kardeşim!' diyemedim tabii...
Sigara zamları tiryakileri iyice canından bezdirdi, doğru ama 3-5 lira zam için kolay kolay çekilecek çile değildir, adama sigarayı bıraktırır acı tütün!..
Çocukluğum tütün tarlalarında geçti.
Bir zamanlar yüz binlerce tütün üreticisinin olduğu Ege’de tütün üreticileri artık parmakla gösterilir oldu. Çiftçilik yapan aile, çok azaldı köylerde…
Gençler köyü bırakıp şehre gidiyor. Neden?
Bir ton tütün işlediğin zaman tüm masrafını karşıladıktan, borcunu ödedikten sonra bir yıl harcayacak para kalırdı köylüye.
Tekel’in alım yaptığı zamanlarda tütün başfiyatı büyük rakı fiyatını takip ederdi. Ama şimdi 60 TL/kg maliyeti olan tütüne, şirketlerin verdiği fiyat 55TL/kg. Bir ton tütün 55 bin lira, bir ailenin yıllık geliri... Bozdur bozdur harca...
Mazotun fiyatı 30 liraya yaklaşmış. Çiftçi, ürünü için harcadığı parayı bile kazanamıyor.
***
Para ettiğini düşünsek bile çok zordur tütüncülük!..
Tütün yetiştirenler bilir, tütün kendisine hiç benzemeyen diğer bitki tohumları gibi toprağa atılır, birçok zahmetli işlemden sonra fidan şekline geldiğinde oradan alınır, başka bir araziye tekrar dikilir.
Sonra çapalanır, zararlı otlardan kurtarılır.
İlaçlanır, zararlı böceklerden de kurtarılır.
Belli bir seviyeye gelen tütün fidanları ne gece ne gündüz olan bir saatte, sadece dip yapraklarından başlayarak kırılır. Bu 15-20 gün sürer, daha sonra yine benzer bir sürede orta yaprakları kırılır.
Bu süreç tamamlandığında ise uç yaprakları kırılmaya başlanır.
Her bölümün kırılması sonrası, yapraklar hiç bekletilmeden çuvaldız benzeri büyük bir iğneye dizilir.
Daha sonra kargılara iplik yardımı ile geçirilir. Yine ayrı bir arazide güneşte kurutulur, kuruduktan sonra yarım çuvalla kaplı bir malzeme ile balyalanır.
Balya halinde satılan tütünler öğütülerek içime hazır hale getirilir.
O tohumu gördüğünüzde filtrelenmiş, pakete girmiş sigarayı gözünüzde canlandırmanız çok zordur çünkü süreç içinde verilen emek, ortaya çıkan materyalden daha değerlidir.
Yılın 8-9 ayında yediden yetmişe tüm aile bireylerince verilen emek çok daha anlamlıdır.
Hayata tütünün sadece dip ve uç yaprağının kırılması gibi bakan ama ondan oluşanı da dibine kadar kullanan insan, kolay anlayamaz tütüncülüğü...